شماره هشتم، بهار ۱۴۰۲
روشنفکری ایرانی، از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی
همراهان این شماره: سعید بشیرتاش، پرویز دستمالچی، البرز زاهدی، مصطفی محمد دوست، ستوده گلستانی، سام متینی، شهریار پارسا

سعید بشیرتاش

موج دوم روشنفکری ایران موجی ویرانگر بود

در گفتگو با سعید بشیرتاش، سیر تطور روشنفکری در ایران و تاثیر انقلاب اکتبر بر شکل گیری موج دوم روشنفکری به‌عنوان مولد انقلاب اسلامی مورد بررسی قرار گرفت‌. از نظر آقای بشیرتاش موج دوم روشنفکری ناشی از تحولات پس از اشغال ایران توسط قوای متفقین در ۱۳۲۰ خورشیدی است که ایشان از آن به‌عنوان مشروطه‌زدایی و رضاشاه زدایی از سیاست ایران یاد کرده است.

مطالعه متن

حق حاکمیت ملت (در دو تجربۀ مشروطیت و ولایت فقیه)

عده‌ای از روشن‌فکران دینی معمم یا مکلا یا روشن‌فکران سکولار، انقلابِ اسلامی و ارتجاعی و بنیادگرای سال ۵۷ را در امتداد انقلاب مشروطه می‌دانند. اما آیا واقعیت‌ها مؤید این نظر است؟ در ادامه، مقایسه‌ای کوتاه می‌کنیم بین اصول و اهداف دو جنبشی که یکی نگاه به پیش و دیگری نگاه به پس داشت؛ یکی مترقی و پیشرو و دیگری سیاه و ارتجاعی بود.

مطالعه متن

کمان کج و تیر کج و آسمان کج و هدف وارونه بود:‌ نگاهی به رابطۀ انقلاب اکتبر و فضای روشن‌فکری ایران

برخلاف کسانی که خود انقلاب اکتبر را نقطۀ عطفی در پیچش‌ جریان اصلی گفتمانی ایران می‌شمرن...

مطالعه متن

آسیب‌شناسی یک انحطاط: روشن‌فکران و دولت در ایران (۱۳۲۰- ۱۳۵۷)

روشن‌فکر کیست؟ لفظ «روشن‌فکر» اولین بار در جریان محاکمات «ماجرای دریفوس» بین سال‌های ۱۸۹۸ تا ۱۹۰۵ به کار رفت و...

مطالعه متن